24 januari 2022

Generatie V

 

Generatie V (1 t/m5), kinderen van Berend (IV,1) en Willemina Bosch (Overmars).
Alle kinderen zijn geboren in de Vreugderijkerwaard, Zalk en Veecaten, wijk B no.2/1.

V,1: Johannes (Jan) van Dam. 
Geb. 6 mei 1835 te Zalk en Veecaten op “De Weerd". Tweelingbroer van Franciscus (V,2). 
Jan is op 2 feb 1860 (24 jaar) gehuwd met Johanna Gesina Smit (V,1a). Gesina was het enige kind van Gerrit SmitJan is bij Gesina ingetrouwd en heeft de boerderij op "De Brink" in Voorst no.2 (Westenholte) van zijn schoonvader overgenomen. "De Brink bestaat nog steeds als woonboerderij; het adres in 2011 is: Korianderplein 9 Westenholte.
Kinderen (VI, 1 t/m 18) uit dit huwelijk waren: Bernardus (1862), Wilhelmina H. (1864), Wilhelmus (1865), Gerhardus (1865), Wilhelmina M. (1866), Gerhardus B. (1867), Lucretia (1868), Hendrika (1869), Antonius (1871), Berendina (1872), Johanna (1874), Maria (1875), Gerhardus (1877), Johanna G. (1878), Johanna Fr. (1880), Gezina (1881), Franciscus (1883) en Gerharda (1886). Ten gevolge van het grote aantal kinderen moest de boerderij meerdere keren worden uitgebouwd.
Jan is thuis te Voorst overleden op 26 mrt 1894 (bijna 59 jaar) en begraven op 31 mrt op het RK kerkhof te Zwolle. Hij liet zijn boerderij na aan zijn zonen Bernardus (VI,1) en Antonius (VI,9).
Bij een hertelling van de bevolking tussen 1902 en 1911 had dit huis het adres Voorst wijk I no.83 en woonden daar nog: Gezina Smit, weduwe van Jan van Dam; haar zoon Antonie (landbouwer, geb. 1871) en haar dochters Johanna Maria (geb. 1874) en Maria Johanna (geb. 1875).
V,1a: Johanna Gesina Smit.
Geb. op 26 mei 1841 te Voorst; dochter van Gerrit Smit en Willemina Beltman. Haar ouders waren oorspronkelijk afkomstig uit Oldeneel, Zwollerkerspel. Zij hebben de boerderij te Voorst no.2 gebouwd. In de boerderijgevel zat een steen van de eerste steenlegging met de naam "Smit". Gesina was 19 toen ze in 1860 met Jan trouwde.
Gesina is ook thuis te Voorst no.2 (reeds omgenummerd naar wijk I no.83) overleden op 10 juli 1911 (70 jaar), en begraven op 13 juli op het RK kerkhof te Zwolle.

V,2: Franciscus (Cis) van Dam.
       (=Stamvader van de "tak Mastenbroek"). 

Geb. 6 mei 1835  te Zalk en Veecaten op “De Weerd".  Tweelingbroer van Johannes (V,1). Hij is vernoemd naar de 1e echtgenoot van zijn moeder Willemina Bosch (IV,1a).
Cis is gehuwd op 12 feb. 1863 (27 jaar) te Zwollerkerspel met Wilhelmina Kollenhoven (V,2a). Omdat vader Berend (IV,1) de erfopvolging van Vreugdenrijk nog niet had geregeld vestigde Cis zich in oktober 1863 te Spoolde no. 26, aan het Katerveer. Cis van Dam werd de veerbaas (en herbergier) van het Katerveer. 

Het Katerveer (ook wel genoemd "Het Grote Veer") was de veerpont voor de oversteek van de IJssel van Spoolde (Overijssel) naar Hattemerbroek (Gelderland). De veerpont bij Oldeneel, voor de oversteek naar Hattem, heette "Het Kleine Veer"; de veerpont bij Zalk en Veecaten heette "Het Zalker Veer".

Op 9 mrt 1869 keerde Cis met zijn gezin  (na 5½ jaar veerbaas te zijn geweest) terug naar de Vreugdenrijkerwaard. Hij nam de boerderij Vreugdenrijk over van zijn vader Berend (toen al 71 jaar). (Willem Mulder en Theresia waren inmiddels verhuisd naar een nieuwe boerderij (zie V.3a). W.s had Berend in 1869 de boedelscheiding geregeld. Cis is in 1869 34 jaar en zijn vader is dan 71 jaar. In het "bev. reg. van Zalk en Veecaten 1860-1880" was Cis landbouwer te Veecaten, wijk B no.2/1. 
Kinderen (VI, 19 t/m 29) uit het huwelijk van Cis en Willemina waren: Bernardus (1864), Hendrika (1865), Wilhelmus (1867), Arendina (1870), Maria (1871), Arnoldus (1871), Antonius (1872), Maria W. (1875), Hendrikus (1877), Johannes (1879) en Antonius J. (1882). De eerste 3 kinderen zijn geboren te Spoolde aan het Katerveer. De overige 8 kinderen op Vreugdenrijk. Van deze laatste 8 kinderen zijn er 6 op jonge leeftijd overleden. Het is denkbaar dat dit gezin geen gelukkige tijd heeft gehad in de Vreugderijkerwaard. Cis verkocht op 15 feb 1883 een stuk uiterwaard voor totaal fl. 8.000,- aan Hendrik Schoemaker en Berent Stegeman uit Deventer en aan de broers Poppe, steenfabrikanten te Zwolle.
Cis is (in datzelfde jaar) op 30 juni 1883 (48 jaar) op "De Weerd" overleden en op 3 juli begraven op het RK kerkhof te Zwolle. Zijn zonen Bernard (VI,19) 19 jr, Willem (VI,21) 16 jr en dochter Hendrika (VI,20) 18 jr, zetten dan, met moeder Willemina, het bedrijf Vreugdenrijk voort.
V,2a: Wilhelmina (Willemina) Kollenhoven.
Geb. 12 apr 1838 te Herfte, Zwollerkerspel. Haar ouders waren Arend Kollenhoven en Hendrika MulderWillemina was de jongere zus van Johanna (V,8a), vrouw van Frederikus van Dam (V,8).
Zij is overleden op 29 sept 1907 (69 jaar) op "De Weerd" (toen volgens het bev. reg. wijk B no.1) en begraven op 3 okt op het RK kerkhof te Zwolle.

V,3: Theresia (Trees) Lucretia Maria van Dam.
Geb. 11 dec 1837 te Zalk en Veecaten op “De Weerd". Bij de geboorte werd zij Theresia genoemd (zie Berend, IV,1).
Trees is 7 maanden na het overlijden van haar broer Hendrikus (V,4), op 30 april 1868 (30 jaar) te Zwollerkerspel gehuwd met Willem Mulder (V,3a). Vader Berend (IV,1) zal wel heel blij zijn geweest met deze nieuwe "knecht" op Vreugdenrijk. Zie verder V,3a.
Kinderen uit dit huwelijk waren: Maria (1869) en Bernardus (1872 en 4 wk later overl.). Toen overleed Trees op 23 mrt 1873 (35 jaar) "Op de Weerd". Zij is begraven op 27 mrt op het RK kerkhof te Zwolle. Op haar bidprentje werd zij Lucretia Maria genoemd.
V,3a: Willem Mulder.
Geb. 1 mei 1841 te Wijthem. Zijn ouders waren Willem Mulder en Maria Damman.
Op 21 juli 1868 krijgt Willem vergunning om, in de Vreugderijkerwaard, ten noorden van Vreugdenrijk een nieuwe terp op te werpen en daarop een woning met schuur en hooiberg te laten bouwen (door zijn opa Damman). Ws vóór 9 mrt 1869  verhuist hij met Trees naar deze nieuwe boerderij. Op 30 juli 1869 koopt hij er grond bij van schoonvader Berend en zijn zwagers Jan en Cis van Dam. Op 8 aug 1879 koopt hij er opnieuw grond bij van Geertruida Rietberg, wed. van Proc. L. Rietberg te Zwolle.
Na het overlijden van Trees hertrouwt Willem op 11 sep 1873 met Hendrika Aleida Kroes, geb. 22 feb 1844 te Spoolde. Uit dit 2e huwelijk van Willem werden geboren: Gerardus (1874), Wilhelmus (1876) en Lucretia Maria (1880). Wilhelmus heeft later zijn vader Willem opgevolgd op die nieuwe boerderij in de Vreugderijkerwaard.
Willem Mulder is 23 aug 1917 (76 jaar) overleden te Veecaten op "De Weerd". Hendrika Kroes is 17 dec 1925 (81 jaar) overleden, ook op "De Weerd".  Volgens het bev. reg. was Willem landbouwer te Veecaten, wijk B no.2, in de Vreugderijkerwaard.

V,4: Hendrikus (Hendrik) van Dam.
Geb. 1 sept 1840 te Zalk en Veecaten op “De Weerd". Hendrik heeft altijd bij zijn vader op de boerderij gewerkt. Waarschijnlijk was hij de beoogde opvolger. Hendrik is echter op 28 sep 1867 (27 jaar en ongehuwd) overleden op "De Weerd" en begraven op 2 okt op het RK kerkhof te Zwolle. Zie Cis (V,2) voor de opvolging van vader Berend (IV,1) op Vreugdenrijk.

V,5: Antonius (Antony) van Dam.
Geb. 8 mei 1843 te Zalk en Veecaten op “De Weerd". Anton is overleden op 22 juli 1861 (18 jaar en ongehuwd) "Op de Weerd" en begr. op 27 juli op het RK kerkhof te Zwolle.


Generatie V (6 t/m 15), kinderen van Theunis/Antonij (IV,3) en Hendrika Stremmelaar.
De eerste 8 kinderen zijn geboren te Zalk en Veecaten op "De Koewei", de laatste 2 in Oosterholt, wijk III no.26, gemeente IJsselmuiden.
V,6: Johannes (Jan) van Dam.
Geb. 29 okt 1832 te Zalk en Veecaten. Jan is ongehuwd gebleven en heeft zijn vader Theunis opgevolgd op de boerderij "De Zon" te Oosterholt. Later samen met zijn jongere broer Johan (V,12). Volgens het bev. reg. van IJsselmuiden van 1891-1900 woonde Jan wijk 2 no.125 (centrum van IJsselmuiden). Volgens het bev. reg. van 1900-1910 woonde Jan in wijk 2 no.131. (Waarschijnlijk hernummering) Op latere leeftijd is hij dus met zijn zus Hendrika naar het centrum verhuisd; kadastraal B1395. Uit de Memorie van Successie van Hendrika blijkt dat Jan en zus het pand (nu drogisterij Burg. van Engelenweg 169) samen in bezit hadden. Vanaf welk moment is nog niet duidelijk.
Op 14 juni 1915, 1½ jaar na het overlijden van zijn zus Hendrika (V,10), Jan was toen 82 jaar, verhuisde hij van IJsselmuiden naar Luttenberg, wijk D no.42/71, gemeente Raalte. Hij ging wonen bij Enrica (VI,40), de oudste dochter van zijn jongere broer JohanEnrica verzorgde haar oom Jan de laatste 6 maanden tot aan zijn dood. Zij kende hem natuurlijk goed, omdat Jan en het gezin van Johan 19 jaar hebben samen gewoond op de boerderij te Oosterholt. (Zie ook Johan, V,12). 

Jan was van ca.1905 tot 1915 kerkmeester van de r.-k. kerk te IJsselmuiden; net als zijn vader.
Jan stierf op 20 nov 1915 (83 jaar) te Luttenberg, Raalte. Uit zijn nalatenschap werd door Jan (samen met zus Hendrika (V,10)) op 17 feb 1916 een flinke fundatie (fl. 2500,-) geschonken aan de r.-k. kerk te IJsselmuiden, om zo voor lange tijd intenties ter nagedachtenis te laten lezen.

V,7: Hendrikus (Hendrik) van Dam.
Geb. 18 apr 1834 te Zalk en Veecaten.  Hendrik is jong overleden te Zalk en Veecaten. Zijn sterfdatum is (nog) niet bekend.

V,8: Fredericus (Frederikus/Dieks) Antonijs van Dam.
      (= Stamvader van de "tak Hattemerbroek").
Geb. 16 aug 1836 te Zalk en Veecaten. . Hij is vernoemd naar zijn grootvader van moeders zijde: Frederik Stremmelaar
Volgens het boek "Dienstplicht" van de gem. IJsselmuiden heeft Dieks in 1855 'plaatsvervangend dienstplicht' vervuld voor een zekere Willem Wagteveld (geb. 22 feb 1829). Een vriend van hem? (In 1811 was de dienstplicht (via loting) ingevoerd, met tot 1898 de mogelijkheid een remplaçant in te huren).
Dieks is gehuwd op 4 feb 1864 (27 jaar) met Johanna Kollenhoven (V,8a). 
Kinderen (VI, 30 t/m 39) uit dit huwelijk waren: Antoni (1865), Hendrika M. (1866), Hendrica L. (1868), Arnoldus (1869), Hendrika M. (1871), Arnoldus (1873), Johannes (1874), 
Berendina (1875), Franciscus (1877) en Franciscus (1879). 
Van deze 10 kinderen zijn er 6 jong overleden.
In 1865 vestigde hij zich als landbouwer te IJsselmuiden, wijk III no.4, buurtschap Oosterholt, aan de Oosterholtseweg (bij de trekvaart naar Hasselt). Hij pachtte de boerderij, die met meerdere andere boerderijen was gelegen op een zandrug (rivierduin), van de gemeente Kampen.
Op 12 apr 1878 vertrok het gezin, met nog 5 levende kinderen, van IJsselmuiden naar De Zande, Kamperveen, wijk C no.11 (ook "De Koelucht" genoemd). (In de overlijdensakte van zoon Franciscus Clement uit 1880 staat no. 24, ws door een hernummering). Over die periode wordt gezegd dat zij veel last hadden van jaarlijkse overstromingen. De dijken van de Zuiderzee bleven een probleem.
Op 6 mrt 1890 verhuisde het gezin, met nog 4 levende kinderen, van Kamperveen naar Haatland 43, gem. Kampen (nu Haatlanderdijk no.33). En werden daardoor de buren van de fam. van Berkum op Haatland 44 (zie VI,36a).

 

Beide boerderijen stonden op één grote terp. Het waren stadserven, pachtboerderijen van de gemeente Kampen. Het erf heette 'De Kruishoop', erf 62, en was sinds 1640 het eerste 'stadserf' van de gemeente Kampen.

Ook de agrariërs in dit gebied hadden regelmatig last van overstromingen vanuit de (toen nog) Zuiderzee, waardoor de landerijen vaak te nat en te zilt waren. In het historisch verslag van Kamperveen wordt hierover vermeld dat de pachters van deze boerderijen daarom doorgaans alleen hooi wonnen en verhandelden en nauwelijks zelf vee hadden. Het hooi van het Kampereiland had een goede kwaliteit en werd zelfs aan de koninklijke stallen geleverd. In 1970 werd het erf opgeheven i.v.m. de aanleg van een bedrijventerrein.


Dieks was inmiddels (in 1870?) tot voogd benoemd over zijn neef Johannes Noordman (wees van zijn zus Berendina (zie V,14)). Deze Noordman had de twee boerderijen van de kinderloos gestorven Neppelenbroeks in Hattemerbroek geërfd bij overlijden van Joanna van Dam (IV,5). 
In feb 1902 verhuisde Dieks met zijn vrouw en nog slechts 4 in leven zijnde kinderen van Kampen naar Hattemerbroek en zij vestigden zich op die twee boerderijen. Johannes (VI,36) op 30 jan 1902 naar wijk Z no.4 en Antoni (VI,30) op 30 jan 1903 naar wijk Y no.32. 

Dieks heeft zich te Hattemerbroek ingeschreven op 28 feb 1902, met zijn vrouw Janna, dochter Hendrika (VI,34), zoon Arnoldus (VI,35) en commercaal" Johannes Noordman en trok eerst in bij zijn zoon Johannes en diens vrouw Maria van Berkum, in de boerderij "Het Klooster", wijk Z no.4. Inschrijvingsdatum in de gemeente was 6 mrt 1902. In 1915? bouwde Dieks naast de boerderij een kleiner huis (no. Z4a) en ging daar wonen met zijn vrouw Janna en dochter Hendrika. Volgens overlevering is dit witte huisje gebouwd van stenen van de afgebrande oude boerderij "Het Klooster".
Dieks is overl. op 13 aug 1915 (79 jaar) te Hattemerbroek (wijk Z4a) en begraven op het RK kerkhof aldaar.


De tekst op zijn bidprentje luidde: "De twee jaren van verzwakking heeft hij voor een goed deel doorgebracht in gebed. Zo heeft hij aan kinderen en kleinkinderen en aan zijn neef, dien hij met vaderlijke toewijding steunde en beschermde, een treffend voorbeeld nagelaten".


Na zijn dood ging Johannes Noordman wonen in het huisje Z4a (later hernummerd in Z no.8). Noordman is overl. op 16 jan 1944 (73 jaar) en begraven op het RK kerkhof te Hattemerbroek.
V,8a: Johanna Maria (Joanna/Janna) Kollenhoven.
Geb. 6 dec 1835 te Herfte, Zwollerkerspel. Dochter van Arend Kollenhoven en Hendrika Mulder en een oudere zus van Willemina (V,2a), echtgenote van Franciscus (V,2).
Janna is overleden op 29 dec 1911 (76 jaar) te Hattemerbroek, wijk Z4a. Zij is begraven op 3 jan 1912 op het kerkhof aldaar.

V,9: Lucretia Maria van Dam.
Geb. 6 apr 1838 te Zalk en Veecaten. Lucretia is gehuwd op 29 mei 1869 te IJsselmuiden met Johannes Rekveld(t) (V.9a). Het kerkelijk huwelijkk was op 30 mei. Opvallend detail: in dezelfde huwelijksdienst trouwde de zus Johanna Rekvelt met Joannes Reinder. Bij beide huwelijken waren de vaders getuigen. Op 30 apr 1877 verhuisden zij van adres "Nieuweweg, wijk I no.81" naar Kampen. Zij kregen geen kinderen.
In het bev. reg. van Zwolle wordt later over haar vermeld: Lucretia Maria van Dam, weduwe van J.A. Rekveld, geboren te Zalk en Veecaten: bron: Gest. 9 (gesticht van Liefde) bldz. 36.
Ze is overleden op 24 aug. 1916 en begraven op de r.-k. begraafplaats van Kampen, te IJsselmuiden.

V,9a: Johannes Antonius Rekveld(t).
Geb. 7 feb 1827 te IJsselmuiden. Zoon van Gerrit Rekveld(t) en Hermina Westmeijer,  "klederenbleker". Daarnaast was vader Gerrit raadslid van Kampen en medeoprichter en kerkmeester van de nieuwe r.-k. kerk in IJsselmuiden (samen met 'oom' Antonie (IV,3).

N.B. In die tijd werd vrij slordig omgesprongen met de spelling van namen: Rekveld, Rekvelt en Rekveldt voor één en dezelfde persoon!
Johannes is op 7 jan 1901 overleden te Kampen en begraven op de r.-k. begraafplaats van Kampen, te IJsselmuiden 

V,10: Hendrika van Dam.
Geb. 6 dec 1839 te Zalk en Veecaten. Zij is ongehuwd gebleven.
In het bev. reg. van IJsselmuiden van 1900-1910 wordt als haar adres vermeld: wijk II no.131. Het is zeer waarschijnlijk dat Hendrika altijd bij haar broer Jan (V,6) heeft gewoond en voor hem de huishouding heeft gedaan.
Hendrika is overleden op 29 dec 1913 (74 jaar) te IJsselmuiden.


V,11: Maria van Dam.
Geb. 24 mrt 1841 te Zalk en Veecaten. Bij de aangifte was buurman Wolter Dekker getuige. Waarschijnlijk was ook Maria ongehuwd. Zij is overleden op 3 dec 1877 (36 jaar) te IJsselmuiden.

V,12: Johannes van Dam.
       (= Stamvader van de "tak Raalte").

Geb. 7 juni 1843 te Zalk en Veecaten op “De Koewei”. Bij de aangifte was buurman Wolter Dekker getuige. 
 Johan is op 23 apr 1885 (41 jaar) gehuwd te Raalte met Wilhelmina Arendsman (V,12a).
Kinderen (VI, 40 t/m 45) uit dit huwelijk waren: Enrica (1886), Theodora (1887), 
Antonia (1890), Wilhelmus (1892), Johannes (1894) en Hermina (1899).

Johan heeft met zijn oudste broer Jan (V,6)  boerderij “De Zon” in Oosterholt, (wijk III no.26) van zijn vader Theunis (IV,3) overgenomen en het bedrijf samen gerund tot 1904. Waarschijnlijk hebben ook de zussen Hendrika (V,10) en Maria (V,11) daarbij ingewoond.
Op 16 feb 1904 verhuisden Johan en Willemina met 5 kinderen (Hermina was in 1900 overleden), van IJsselmuiden, wijk III no. 26/38/39 naar Raalte. Johan vestigde zich op 17 feb. als landbouwer te Luttenberg, wijk D no.42. De reden van deze verhuizing naar Raalte is (nog) niet bekend. Mogelijk heeft het katholiek zijn van het gezin met jonge kinderen (3 dochters en 2 zonen) een rol gespeeld, zoals uit mondelinge overlevering is vernomen. Wellicht speelde ook een rol dat de pastoor van Luttenberg het gezin nog kende uit de tijd dat hij in Kampen kapelaan was. Mogelijk ook waren beide ouders al wat ziekelijk, gelet op hun overlijdensdatum: Willemina in 1905 en Johan in 1907. Bovendien waren er al langer bestaande familie relaties, omdat Willemina was geboren in Raalte.
Na de verhuizing van IJsselmuiden naar Luttenberg heeft het gezin eerst gewoond in wijk D no.42, het huis waar de weduwe Bloeme woonde. Haar man Henricus Bloeme was overleden op 14-06-1889 en mevr. Bloeme was daar blijven wonen tot het huis in 1907 werd verkocht aan H.W. Reimert. In dezelfde periode zijn de kinderen, toen beide ouders waren overleden, van D42 naar D45 verhuisd en gingen inwonen in het huis waar Enrica (VI,40) en Johannes Alferink (VI,40a) zich hadden gevestigd na hun huwelijk op 27-04-1907.
Johan is te Raalte overl. op 1 mrt 1907 (63 jaar), nalatend 5 kinderen tussen 21 en 13 jaar. Tot voogd werd benoemd Lambertus Arendsman, herbergier te Raalte. En tot toeziend voogd Arnoldus van Dam (VI,35), landbouwer te Hattem.
V,12a: Wilhelmina (Willemina) Arendsman.
Geb. 16 nov 1854 te Raalte. Dochter van Willem Arendsman en Theodora Olthof.
Willemina is overleden te Raalte op 4 mei 1905 (50 jaar).

V,13: Johanna van Dam.
Geb. 16 okt 1844 te Zalk en Veecaten. Overl. 29 nov 1852 (8 jaar) te IJsselmuiden.

V,14: Berendina (Dina) Maria van Dam.
Geb. 5 apr 1846 te Oosterholt, IJsselmuiden
Dina is gehuwd op 22 apr 1869 (23 jaar) te IJsselmuiden met Albertus Hendricus Noordman (V,14a). Bij het kerkelijk huwelijk waren getuigen: Johannes van Dam (V,12) en zwager Johannes Rekvelt (V,9a) Albert en Dina kregen één zoon Johannes Antonius Noordman op 11 juli 1870. Waarschijnlijk t.g.v. een zeer zware bevalling overleed Dina 6 dagen later op 17 juli 1870 (24 jaar) te Spoolde. Tot voogd werd benoemd haar broer Frederikus (V,8).
V,14a: Albertus (Albert) Hendricus Noordman.
Geb. 9 juni 1828 te Spoolde, Westenholte. Zoon van Joannes Noordman, landbouwer te Spoolde no.7 en Johanna Neppelenbroek uit Hattemerbroek. Kleinzoon van Maria van Dam (III,5).
Na het overlijden van Dina trouwde Albert Noordman opnieuw met Johanna Mulder uit Wythem, dochter van Willem Mulder en Maria Damman. Uit dit 2e huwelijk van Albert werd op 7 jan 1874 een zoon Wilhelmus Johannes geboren, die op zijn beurt het bedrijf te Spoolde van zijn vader overnam.

V,15: Bernardus van Dam.
Geb. 28 jan 1848 te Oosterholt, IJsselmuiden. Overl. 4 juni 1849 (16 mnd) te IJsselmuiden.

 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten